Thị trường tài chính năm 2015 đã tạo được tâm thế mới

Báo cáo Tổng quan thị trường tài chính 2015 của UBGSTCQG công bố sáng nay cung cấp bức tranh tổng thể về thị trường tài chính Việt Nam và những tác động đến sự ổn định của kinh tế vĩ mô trong năm qua, để định hướng cho những năm tới. Hội thảo có sự tham dự của hơn 100 đại biểu đại diện cho các Ban của Đảng, cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành; các tổ chức tài chính quốc tế; các tổ chức tài chính - kinh tế trong nước; các cơ quan nghiên cứu kinh tế - chính sách và đông đảo chuyên gia, học giả uy tín.

Báo cáo đã có phản ánh những tác động tiêu cực của kinh tế thế giới trong năm 2015 đến kinh tế Việt Nam: kinh tế toàn cầu, kể cả các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế mới nổi đều tăng trưởng chậm hơn nhiều so với mức dự báo; khối lượng thương mại luân chuyển đạt mức thấp; giá hàng hóa, đặc biệt là giá nguyên nhiên liệu dầu thô và giá nông sản giảm mạnh; chính sách tiền tệ (lãi suất và tỷ giá) ở nhiều quốc gia và khu vực biến động mạnh đã ảnh hưởng lớn đến thương mại, đầu tư, tài chính của Việt Nam, đặc biệt là khu vực nông nghiệp. “Dẫu vậy, Việt Nam vẫn là một trong số các nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất (6,68%)”, Báo cáo viết.

<p>Tại Hội thảo, Chủ tịch UBGSTCQG Vũ Viết Ngoạn nhận định “Điểm nổi bật trong năm qua của kinh tế Việt Nam là thành tựu kép: kiểm soát được lạm phát (0,6%), trong khi vẫn tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng khá, qua đó đã tạo được “tâm thế mới”, chuẩn bị cho giai đoạn phát triển nhanh và bền vững sau này.

Hạ tầng tài chính được củng cố tích cực với việc sắp xếp, sáp nhập, giải thể một số lượng đáng kể các tổ chức tài chính (năm 2015 số lượng các tổ chức tài chính đã giảm đi 11 tổ chức gồm năm ngân hàng và sáu công ty chứng khoán), nâng cao tính minh bạch, tăng cường quản trị rủi ro, tích cực xử lý tồn đọng cũ, qua đó đã phát huy tốt hơn vai trò phân bổ nguồn lực tài chính (năm 2015 đã cung ứng cho nền kinh tế gần 800 nghìn tỷ đồng, tương đương gần 19% GDP) thông qua kênh tín dụng ngân hàng, phát hành cổ phiếu, trái phiếu trên thị trường vốn.

Bên cạnh đó, Báo cáo cũng chỉ rõ nền kinh tế đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Nền kinh tế chưa có động lực tăng trưởng bền vững, chủ yếu vẫn dựa vào khu vực FDI; Nợ công tiếp tục tăng nhanh, bội chi ngân sách lớn đặt ra nhiều thách thức cho mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô.

Báo cáo cũng dự báo năm 2016, kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn, bất định; chính sách tài chính, tiền tệ của các nền kinh tế lớn còn có thể có những diễn biến khó lường, thiên tai tiếp tục diễn biến phức tạp sẽ là những nhân tố ảnh hưởng xấu đến kinh tế Việt Nam. Trong khi đó dư địa chính sách hạn hẹp, nguồn lực tài chính quốc gia hạn chế sẽ là những thách thức cho kinh tế Việt Nam. Trong nước, tốc độ tăng trưởng kinh tế có thể cải thiện do các hiệp định thương mại tự do được ký kết và triển khai thực hiện; Ổn định kinh tế vĩ mô có điều kiện thuận lợi để tiếp tục duy trì; Hệ thống tổ chức tín dụng có nhiều triển vọng khả quan ở cả góc độ tăng trưởng tín dụng lẫn huy động vốn; kiểm soát nợ xấu ở mức thấp (dưới 3%)… Tuy nhiên, nền kinh tế có thể sẽ phải đối mặt với những rủi ro: giá nhiên liệu và hàng hóa chủ chốt vẫn còn biến động thất thường; khu vực nông nghiệp tăng trưởng chậm, tốc độ cổ phần hóa DNNN và tái cơ cấu trên nhiều lĩnh vực vẫn còn chậm… Ủy ban dự báo mức tăng trưởng kinh tế năm 2016 đạt khoảng 6,7%, CPI khoảng từ 3%-3,5%.

<p>Tại Hội thảo này, Ủy ban chính thức cũng công bố việc áp dụng các chỉ số dẫn báo kinh tế. Ủy ban là cơ quan đầu tiên ở Việt Nam áp dụng chỉ số dẫn báo để dự báo kinh tế vĩ mô (tăng trưởng và lạm phát). Chỉ số dẫn báo kinh tế này được Ủy ban nghiên cứu xây dựng dựa trên mô hình của OECD và được vi chỉnh cho phù hợp với điều kiện của Việt Nam.

Mặc dù số liệu thống kê, điều kiện khảo sát, điều tra tại Việt Nam còn nhiều hạn chế, Ủy ban hy vọng mô hình này sẽ tiếp tục được hoàn thiện và trở thành công cụ quan trọng cho công tác dự báo kinh tế vĩ mô, góp phần nâng cao hiệu quả điều hành chính sách kinh tế vĩ mô của Chính phủ.

Báo cáo là sản phẩm thường niên của UBGSTCQG kể từ năm 2013 và từ năm 2015, Báo cáo chính thức được đưa vào danh mục ấn phẩm định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ và gửi một số cơ quan thuộc Chính phủ.

Ấn phẩm này được Ủy ban xây dựng công phu trên cơ sở áp dụng các phương pháp phân tích định lượng để làm rõ sự tương tác giữa thị trường tài chính và khu vực kinh tế thực và là cơ sở quan trọng để Ủy ban tham mưu, tư vấn cho Thủ tướng Chính phủ trong điều phối kinh tế vĩ mô và hoạt động giám sát chung thị trường tài chính (ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm); Đồng thời còn là tài liệu tham khảo hữu ích, có tính định hướng cao, giúp các chủ thể tham gia thị trường trong việc hoạch định chiến lược kinh doanh.